You are currently browsing the tag archive for the ‘Bowen’ tag.
Aby odróżnić różne funkcje trójkątów należy określić bliskie pojęcia. „Sojusz” kiedy ludzie łączą się z powodu wspólnego interesu. „Koalicja” to dwie osoby połączone przeciwko trzeciej lub w celu wyłączenia trzeciej. Badanie nad „trójkątami” w grupach społecznych prowadził Caplow = Trzy osoby w koalicji, aby zwiększyć władzę jednego przełożonego a obniżyć drugiego. A jest silniejsza niż B a B jest silniejsza niż C, ale B i C razem są silniejsze niż A. Haley rozpoczął badanie trójkątów w rodzinie schizofreników i określił je jako pomieszanie w poziomach systemu relacji. Tutaj funkcjonowanie trójkątów charakteryzuje się = Kara za trzymanie strony jednej z dwóch osób przez trzecią i kara za nie trzymanie strony żadnej z dwóch osób.
Funkcja tworzenia trójkątów w koncepcji Bowena – wiązanie lęku. W trójkącie dwie osoby są w relacji, jedna na zewnątrz. Gdy jest napięcie w relacji dwóch osób, trzecia wybiera pozycję na zewnątrz jako bardziej komfortową, bo jest wolna od napięcia, jaki wówczas powstaje w tej relacji. Kiedy napięcie miedzy dwoma jest małe, trzecia traci tę korzyść i odczuwa izolację. Gdy napięcie małe – dwie strony trójkąta czuja się komfortowo, trzecia jest w konflikcie. Gdy poziom napięcia i lęku jest nieduży wtedy wystarczy jeden trójkąt w rodzinie do związania lęku.
Tworzenie trójkątów interpersonalnych jako sposób wiązania lęku
■Małżonkowie z nieodróżnionym Ja od Ja rodzin pochodzenia tworzą niestabilny układ.
Problemy w relacji powodują konflikt między nimi albo wywołują negatywne emocje i lęk u jednego z nich. Ta, która się żle czuje szuka osoby trzeciej, aby stworzyć z nią fuzję i aby w ten sposób związać lęk w relacji z nią.
■ Na przykład, żona przeżywa lęk dotyczący problemów w relacji z mężem i kieruje lęk ku dziecku i koncentruje na nim tworząc z nim fuzję emocjonalną. Koncentrowanie uwagi na dziecku pozwala matce na pominięcie własnego lęku. Emocjonalna fuzja matki z dzieckiem może przybrać formę więzi o charakterze zależności lub konfliktu i walki.
■ Osoby funkcjonują tak, że dwie sa w relacji a jedna na zewnątrz
1. Ojciec zajmuje pozycję poza relacją. Z jednej strony ojciec odczuwa ulgę, bo nie musi się zajmować żony lękiem związanym z jego osobą i problemami emocjonalnymi w ich relacji. Z drugiej strony czuje się odsunięty; więc jest depresyjny.
2. Dziecko ma dość nadmiaru opieki i powstaje napięcie między dzieckiem a matką; matka szuka pomocy u męża. Ojciec włącza się do relacji z dzieckiem. Wtedy napięcie powstaje między ojcem a dzieckiem, a matka na pewien czas zajmuje pozycję poza relacją ojciec -dziecko.
3. Dziecko skarży się matce na złe traktowanie go przez ojca i matka włącza się do relacji z ojcem, aby „ratować” dziecko. Atakuje męża i tworzy się napięcie między nią a mężem, wtedy na pewien czas dziecko zajmuje pozycję poza relacją matka –ojciec.
W efekcie dziecko staje się niedorozwinięte funkcjonalnie.
■ Wzrost poziomu lęku u osoby tworzącej trójkąt wzmaga aktywność emocjonalną w trójkącie.
■ Włączenie do układu dwóch osób osoby trzeciej albo przez fizyczną obecność albo przez rozmowę o niej, redukuje lęk związany z problemami dotyczącymi tych dwóch. Można włączyć osoby spoza rodziny, np. z miejsca pracy, psychologa, przyjaciela
■ Są małżeństwa, w których lęk się zwiększa , gdy włączona jest nowa osoba. Gdy zona lub maż boi się , że że partner zaangażuje emocje poza ich relacją.
Pseudo Ja
Połączone systemy intelektualny i emocjonalny to pseudo ja. Brak odróżnienia Ja od rodziny pochodzenia idzie w parze z brakiem oddzielenia systemów emocjonalnego i intelektualnego. Gdy system intelektualny i emocjonalny są połączone, wówczas następuje wytwarza się pseudo- Ja. Jednostka postępuje kierując się emocjami w odróżnieniu od postępowania na podstawie stałych zasad.
Gdy systemy te nie są oddzielone, zarówno myślenie, jak i działanie są zdefiniowane przez uczucia. Konsekwencjami są: brak równowagi emocjonalnej, nieświadomość emocji i niewyrażanie emocji, niekontrolowane wybuchy emocji.
Stopień oddzielenia systemów koreluje z siłą potrzeby uzależnienia się od innych i dążeniem do nieodróżniania Ja od Ja rodziny pochodzenia. Im większe połączenie między systemami intelektualnym i emocjonalnym tym większa jest siła dążenia do uzależnienia od innych i większa tendencja do nieodróżniania Ja od Ja rodziny pochodzenia. Wtedy osoba tworzy fuzję z inną osobą i traci w związku własne Ja. Zdolność do oddzielenia systemów zmniejsza się pod wpływem lęku. Lęk występuje, gdy pojawia się wydarzenie stresujące.
W relacjach konsekwencjami są:
– Słabe granice między własnym Ja i Ja innych ludzi.
-Przyjmowanie odpowiedzialności za emocjonalne samopoczucie innej osoby.
– Oczekiwanie, ze ktoś inny jest odpowiedzialny za moje samopoczucie.
Stabilne ja
Gdy system emocjonalny jest oddzielony od emocjonalnego, wtedy kształtuje się Ja stabilne, co oznacza działanie na podstawie intelektu i postępowanie na podstawie stałych zasad.
■ Rozdzielenie systemu intelektualnego od emocjonalnego umożliwia:
– zdolność do definiowania własnych zasad postępowania; wyboru przekonań przez rozumowe rozważenie alternatyw; w efekcie jasne określenie siebie: „Oto taki jestem” Oto w co wierzę”.
– obraz siebie nie jest zależny od tego, co ludzie mówią, czy myślą.
-zdolność do utrzymania indywidualności (własnego Ja oddzielonego od Ja innych).
– odczuwanie emocji przy zachowaniu do nich dystansu.
■ Zachowanie w relacji:
– przejawiają mniej intensywne emocje (w porównaniu z osobą, której oba systemy są połączone) i mniej nasiloną potrzebę jedności z partnerem (połączenia Ja z Ja partnera);
– partnerzy mają mniej emocjonalnych wymagań wobec siebie nawzajem.
Idealne małżeństwo = dwie osoby, które cechują się oddzieleniem systemów intelektualnego i emocjonalnego. Są w stanie utrzymać emocjonalną intymność bez utraty autonomii. Nie wywierają presji na dzieci, aby dostosowały się do ich wyobrażeń. Pod wpływem lęku związanego z wydarzeniami stresującymi mogą zareagować objawami zaburzenia, ale szybko wrócą do poprzedniego poziomu funkcjonowania.
Przejawy zależności od rodziny pochodzenia
■Potrzeba nieodróżniania Ja od Ja rodziny, z której się pochodzi przejawia się jawną zależnością, albo zaprzeczeniem istnieniu zależności.
■ Przy jawnej zależności widoczne jest poszukiwanie uznania i nastawienie na spełnianie oczekiwań innych.
■ Przy zaprzeczeniu zalezności następuje odcięcie emocjonalne od rodziny, pozostaje nierozwiązane emocjonalne przywiązanie, z którym sobie radzi sobie przez zaprzeczenie i izolację od rodziny.
Przejawy emocjonalnego odcięcia się polegają na buncie przeciw spełnianiu życzeń innych ludzi i poszukiwanie braku akceptacji i. Przybiera to formę wycofania emocjonalnego na zasadzie ”Nie potrzebuje ludzi” przy wrażliwości na to, co ludzie mówią i robią.
Terapia międzygeneracyjna jest zorientowana historycznie. Skupia się na jednostce w kontekście rodziny wielopokoleniowej. Jej cel to separacja psychiczna jednostki od rodziny lub separację wszystkich członków rodziny od siebie. Dlatego też to jeden pacjent, a nie cała rodzina jest w centrum uwagi terapeuty.
Bowen czerpał inspiracje z tradycji psychoanalitycznej. Wspólna z psychoanalizą jest teorię zmiany (uświadomienie sobie i odreagowanie wypartych uczuć). Cele psychoterapii to osiągnięcie indywiduacji ja. Również podobne są technik: eksplorowanie uczuć, uzyskanie wglądu, przepracowanie przeszłych wydarzeń.
Podobnie jak w psychoanalizie używa się koncepcji przyczynowości linowej: osoba w jednej generacji ma określone zachowanie, które wyzwala w drugiej osobie z drugiego pokolenia zachowanie kompensacyjne, co przejawia się objawem przez jeszcze inną osobę w trzecim pokoleniu.. Nie zajmują się zachowaniami w relacjach, które utrzymują problem obecnie.
Murray Bowen rodzinę traktuje jako zjawisko międzypokoleniowe. Rodzina – według niego- to grupa osób, między którymi istnieją więzi emocjonalne; wspólne myśli , uczucia, fantazje. Wyodrębnił dwie rodziny: mniejsza to rodzina nuklearna (osoby mieszkające razem obecnie ) i większa: rodzina rozszerzona (osoby żyjące, bez względu na to gdzie mieszkają i nieżyjące).
Problem indywidualny małżonka lub dziecka lub problem w relacji między małżonkami jest wynikiem ich relacji z ich rodzicami. A relacja ich rodziców jest efektem ich relacji z ich rodzicami.
Geneza zaburzonego zachowania
Podstawą tworzenia się problemów emocjonalnych u członków rodziny – mąż , żona, dziecko leży brak odróżnienia własnego Ja małżonków od Ja rodziny, z której pochodzą. Brak odróżnienia się ja bierze się z instynktownej skłonności do zależności. W relacjach miedzy ludźmi działają dwie instynktowne siły – dążenie do autonomii i do zależności.
W rodzinie nuklearnej u podstaw zaburzonego zachowania któregokolwiek z członków rodziny leży nierozwiązane emocjonalne przywiązanie męża i żony do własnych rodziców. Ludzie z Ja nieodróżnionym od Ja rodziny generacyjnej tworzą związek z osobą podobnie nieoddzieloną od swojej rodziny, z której pochodzi.
Mąż i żona przenoszą emocjonalną potrzebę nieodróżnienia się z relacji z własnymi rodzicami na małżonka. Małżonkowie poszukują u siebie nawzajem wskazówek, jak reagować emocjonalnie i jakich dokonywać wyborów. Układ taki jest niestabilny. Efektem braku stabilności w relacji małżeńskiej są objawy zaburzonego zachowania. Objawy przejawiają się:
(1) w relacji małżeńskiej, jako konflikt, rozwód lub dystans;
(2) w zdrowiu jednego z partnerów fizycznym lub psychicznym;
(3) w zdrowiu jednego lub więcej dzieci jako fizyczna lub emocjonalna dysfunkcja, np. problemy emocjonalne, psychosomatyczne, dysfunkcje społeczne.
Funkcjonalna rodzina jest wolna od objawów w tych trzech obszarach.
Terapia rodzinna 